Wymagający wiąz

Wiąz w Polsce miał zawsze opinię drzewa dobrego i życzliwego ludziom. Dlatego sadzony był w pobliżu gospodarstw, dworków, pałaców, plebani, pastorówek i osad leśnych.

Znane są również stare aleje wiązów, które upiększają krajobraz ciekawą formą pni i koron.  Według mitologii germańskiej z wiązu powstał człowiek. Trzej bogowie Odyn, Vili i Ve, kiedy stworzyli świat udali się na wędrówkę.

Nagle zobaczyli leżące na ziemi drzewa, był to jesion i wiąz. Odyn trącił w nie życie i obdarzył zmysłami. Z jesionu powstał mężczyzna, a z wiązu kobieta. Drzewo to może dodawać energii zapobiegać frustracji i wspomagać w działaniu.

Górski, szypułkowy i polny
Podobno cień wiązu sprzyja negocjacjom i zawieraniu przymierzy. Według legendy rycerskiej podanie sobie rąk pod wiązem przez śmiertelnych wrogów, miało z nich czynić przyjaciół przez resztę życia. Wiązy lubił król Jan III Sobieski.

W Szamotułach (woj, wielkopolskie) rosną trzy wiązy: rok 1683, Sobieski i Marysieńka. Legenda głosi, że sadził je osobiście pogromca Turków pod Wiedniem. Do rodzaju wiąz należy na półkuli północnej ok. 18 gatunków drzew i krzewów. W Polsce w stanie naturalnym występują trzy gatunki. Jest to wiąz górski (brzost), szypułkowy i wiąz polny zwany limakiem. Cechą charakterystyczna tego gatunku jest blaszka liścia asymetryczna u nasady.

Popatrz na liść wiązu i rozwiąż zagadkę
Dlaczego ma blaszkę nierówno skrojoną
Być może nie zdążył wyrosnąć przypadkiem
Może chce być inny - całkiem nie wiadomo…

(Wł. Ścisłowski)

U starszych drzew pień posiada charakterystyczne nabiegi korzeniowe w postaci tzw. przypory. Kora wiązów jest ciemno-brunatno szara, u starszych drzew wyraźnie spękana. Na pniach możemy spotkać skupiska licznych odrostów. Wiąz polny potrafi wytwarzać ciekawą odmianę zwaną korkową. W formie krzewów lub niskich drzew. Na jego gałązkach występują grube płaty korka. Roślina ta potrafi rosnąć w surowych warunkach i na bardzo suchych stanowiskach. Używana jest do obsadzania niestabilnych zboczy na terenach piaszczystych.

Największym zasięgiem spośród naszych rodzimych wiązów cechuje się wiąz górski. Występuje on w północnej, zachodniej i środkowej części Europy, jak i na Bałkanach, Azji Mniejszej i Kaukazie. W Polsce spotkać można go na terenie całego kraju. Wiąz polny obejmuje swym zasięgiem południową i wschodnia Europę oraz północną Afrykę. Na naszych terenach górskich porasta do wysokości 500 m n.p.m. Wiąz szypułkowy jest gatunkiem o niewielkim zasięgu, który obejmuje środkową i wschodnią część europejskiego kontynentu.

W Polsce rośnie na niżu i pogórzu. Udział wiązów w Lasach Państwowych wynosi ok. 0,01 proc., dlatego propagowane jest wprowadzanie jego domieszek na bardziej żyznych siedliskach leśnych. Wiązy wymagają bowiem gleb głębokich i bogatych w próchnicę. Drzewa te często wchodzą w skład lasów łęgowych. Najliczniej drzewostany wiązowe porastają północną i zachodnią powierzchnię naszego kraju. Gatunek ten bardzo łatwo odnawia się naturalnie i przez odrośla.

(...)

To jedynie fragment tekstu. Chcesz czytać całe teksty?  Zamów prenumeratę "Nowej Gazety Leśnej"!

WIĘCEJ