Dodaj do ulubionych

Czym pozyskiwano karpinę, faszynę czy sok brzozowy?


Łopaty, karczowniki i… materiały wybuchowe
Karpina była wykorzystywana na opał lub cele użytkowe. Z karpiny liściastej, zwłaszcza brzozowej, wiązowej, jesionowej i jaworowej robiono okleiny. Bardzo cennym surowcem przemysłowym była karpina sosnowa. Uzyskiwano z niej kalafonię i terpentynę. Do pozyskania i przerobu nadawały się pniaki pozostawione w ziemi przez 17 do 20 lat po ścince, na których biel już uległ częściowemu rozkładowi.
Jak pozyskiwano karpinę? Wydobywano ją przy pomocy prostych narzędzi ręcznych lub mechanicznych. Karczowniki były to urządzenia linowe (bloczki, wielokrążki), zawieszone na trójnogach, napędzane korbą lub dźwigniami.
Przed wojną stosowano karczownik ręczny „Simsona”, znany był też karczownik konny „Boruta”. W okresie powojennym stosowano m.in. karczowniki „Puchały” i BKPML (Biura Konstrukcyjnego Przemysłu Maszynowego Leśnictwa).
Do ręcznego wydobywania karpiny stosowano: łopaty, motyki, żelazne kliny, kilofy lub drągi o średnicy 15–20 cm i długości 5 m, zaopatrzone w łańcuch. Przy pozyskaniu karpiny znajdowały zastosowanie również środki wybuchowe. Karpinę po wydobyciu z ziemi, układano w specjalne stosy i odbierano, podobnie jak drewno stosowe.
Ekstrakcją produktów żywicznych z karpiny zajmowały się zakłady w Czarnej Wodzie, Spychowie, Rudniku i Szczebrzeszynie.

Ściskacz i wiązarka do faszyny
Ubocznym użytkiem pozyskiwanych w czyszczeniach i trzebieżach wczesnych była faszyna, czyli korony drzewek wraz ze świeżym aparatem asymilacyjnym (bez ostatniego okółka).
Faszyny używano do wzmacniania linii brzegowych obiektów melioracyjnych: stawów, rowów, kanałów czy potoków. Stosowano ją również do budowy dróg i umacniania obiektów militarnych.
Do wiązania faszyny we wiązki używano specjalnie skonstruowanego ściskacza. Był on zbudowany z metalowych kleszczy z rączkami oraz łańcuszka. Ścięte sztuki drobnicy układane były na koziołkach (stojakach) i mocno ściskane tym urządzeniem. Tak przygotowana wiązka drobnicy była wiązana papierowym sznurkiem lub drutem.
Do mechanicznego wiązania faszyny, stosowano prezentowane na zdjęciach urządzenie zwane wiązarką do faszyny. Wiązarka jest zbudowana z drewnianego stojaka, na którym zamontowane były metalowe pręty, służące jako forma oraz bębnowa ściskarka. Urządzenie to było produkowane w Malborskich Zakładach Przemysłu Maszynowego Leśnictwa.
 

 

Andrzej Stróżczyński

 

(...)

 

To jedynie fragment tekstu. Chcesz czytać całe teksty?  Zamów prenumeratę "Nowej Gazety Leśnej"!

WIĘCEJ

 

 

 

Wiązarką do faszyny wykonana w połowie XX wieku w Malborskich Zakładach Przemysłu Maszynowego Leśnictwa. Na drewnianym stojaku są metalowe pręty służące jako forma. Na dole widać bębnową ściskarkę

 

Karczownik ręczny Simsona na starej rycinie. Kozioł drewniany ma 3,2 m wysokości, zamontowano tu dwie liny stalowe o długości 6,5 i 2 m. Siła karczownika to 10 t, waga ok. 325 kg. Trzech ludzi mogło za pomocą tego urządzenia wyciągnąć z ziemi 60–80 karp dziennie

 




Dodano 13:29 30-07-2013


  


  


  


  


  


Subskrypcja

Zostań naszym subkskrybentem a powiadomimy Cię o każdej nowości na naszej stronie.


Reklama