Przedsiębiorcy leśni w Kanadzie

Stawki za usługi, brak pracowników i poziom ich wyszkolenia to problemy z jakimi borykają się przedsiębiorcy leśni z Quebecu – jednej z najważniejszych prowincji leśnych w Kanadzie.

Kanada to kraj o potężnym sektorze leśno-drzewnym, gdzie znajdziemy prawie 9 proc. światowej powierzchni lasów. W Quebecu lasy zajmują około 90 mln ha, z czego 92 proc. to lasy publiczne (dane z ostatniego Portretu Statystycznego za rok 2023). 

Mniej niż jedną trzecią powierzchni zajmują lasy produkcyjne z rocznym pozyskaniem (niemalże całkowicie maszynowo) około 28 mln m3. Pozyskuje się  zwłaszcza gatunki iglaste, takie jak: świerk czarny, świerk biały czy jodła balsamiczna.

Sondaż o zulach
O samych przedsiębiorstwach leśnych w Kanadzie trudno jest znaleźć dokładne informacje w oficjalnych rocznikach statystycznych. Wedle publikacji z 2023 pt. „Portret ekonomiczny przedsiębiorców leśnych w Quebecu”, w prowincji funkcjonuje 500 przedsiębiorców leśnych, którzy dają 3500 miejsc pracy. Posiadają oni 1500 maszyn leśnych w eksploatacji, a ich roczne przychody sięgają 850 mln $CAD (dolarów kanadyjskich).

Specyfika ich działalności analizowana jest jedynie przez nieliczne badania ankietowe, w tym kompleksowy sondaż zrealizowany w latach 2020–2021 roku przez Uniwersytet Laval i Komitet sektorowy ds. pracowników gospodarki leśnej. W badaniu tym wzięło udział 206 przedsiębiorców realizujących zadania z zakresu hodowli lasu, pozyskania drewna i jego transportu. 

Przedsiębiorcy leśni to głównie mężczyźni (95%) w średnim wieku 48 lat. Prowadzą bardzo małe przedsiębiorstwa z liczbą pracowników mniejszą niż 10 i rocznym obrotem mniejszym niż 2 mln CAD$. Są to często firmy rodzinne, w których partnerki prowadzą administrację i księgowość, a dzieci (najczęściej synowie) pracują jako operatorzy maszyn. Jednakże znaczna część obecnych przedsiębiorców nie pochodzi z rodzin z tradycjami leśnymi: 56% wykonawców prac leśnych z zakresu hodowli lasu i 41% realizujących pozyskanie drewna są pierwszym pokoleniem pracującym w lesie. 

67% z nich posiada ponad 20-letnie doświadczenie pracy w sektorze, natomiast zaznacza się również obecność nowych graczy w branży (21% przedsiębiorców z doświadczeniem poniżej 5 lat). Ponad połowa ankietowanych przedsiębiorców leśnych zatrudnia od 1 do 9 pracowników, bez pracowników działa 15% firm.

Aż 67% firm leśnych pozyskuje rocznie od 10 000 do 100 000 m3 drewna (ze średnią 50 000 m3). Przedsiębiorcy leśni z Quebecu najczęściej pozyskują surowiec metodą drewna krótkiego i operują zazwyczaj harwesterem i forwarderem (znacznie rzadziej skiderem chwytakowym), których posiadają 1–2 sztuki. Dodatkowo często wyposażeni są przyczepy do transportu maszyn i ładowarki leśne. 

Firmy leśne pozyskują surowiec dla niewielkiej liczby zleceniodawców, głównie od jednego do trzech, w tym 38% firm pozyskuje dla jedynego zleceniodawcy. Zleceniodawcy to zazwyczaj zakłady przetwórcze drewna lub właściciele lasów prywatnych. Umowy zwykle są podpisywane na okres jednego roku (48%). Umowy długookresowe dotyczą tylko niewielu przedsiębiorców (12%). 

Przedsiębiorstwa leśne pracują rocznie 45 tygodni, średnio 60 godzin tygodniowo. Podczas typowego tygodnia pracy, przedsiębiorca spędza większość czasu na obsłudze maszyn (29 godzin), planowaniu operacji (9 godzin), naprawie i konserwacji sprzętu (9 godzin) i dojazdach (8 godzin). Niewielką resztę poświęca na zarządzanie ekipą, finansami oraz szkolenie pracowników. Tygodnie bez operacji, przypadające zwłaszcza na okres odwilży (kwiecień - czerwiec), są przeznaczane na konserwację i naprawę maszyn.

(...)

To jedynie fragment tekstu. Chcesz czytać całe teksty?  Zamów prenumeratę "Nowej Gazety Leśnej"!

WIĘCEJ