Ochronniki i przerywana ekspozycja

Pomimo ciągłego postępu w zmniejszeniu poziomu hałasu i drgań pilarek spalinowych, większość produkowanych obecnie modeli emituje hałas i drgania o wartościach większych niż dopuszczalne.

Hałas i drgania, które emitują pilarki, są cały czas zagrożeniem dla zdrowia pilarza i uniemożliwiają mu 8-godzinną, ciągłą pracę pilarką. W zasadzie jedyną możliwością ograniczenia wpływu hałasu i drgań jest ustalenie bezpiecznego czasu pracy w ciągu zmiany roboczej.

Normy dla hałasu
O ile ograniczenie odziaływania drgań na pilarza jest niezwykle trudne, to redukcja hałasu i zmniejszenie jego wpływu jest możliwe do przeprowadzenia. Metody pomiaru wielkości charakteryzujących hałas w środowisku pracy są określane w normach PN-N-01307, PN-ISO 1999 i PN-ISO 9612. 

Pomiary przeprowadza się dwiema metodami: bezpośrednią i pośrednią. Metoda bezpośrednia polega na ciągłym pomiarze przez cały czas narażenia pracownika na hałas i odczytywaniu wielkości określanych bezpośrednio z mierników, np. dozymetru hałasu lub całkującego miernika poziomu dźwięku. Metoda pośrednia polega na pomiarze hałasu w czasie krótszym niż podlegający ocenie oraz zastosowaniu odpowiednich zależności matematycznych do wyznaczenia mocy akustycznej i ciśnienia akustycznego.

Poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy nie powinien przekraczać 85 dB. Maksymalny poziom dźwięku nie powinien przekraczać 115 dB, a szczytowy poziom dźwięku nie powinien przekraczać 135 dB.

Dodatkowo w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy wskazuje się, że poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy lub poziomu ekspozycji na hałas odniesiony do tygodnia pracy wynosi 80 dB, a szczytowy poziom dźwięku C wynosi 135 dB.

Głównymi źródłami hałasu (podobnie jak drgań), powstającego podczas pracy pilarką są: silnik, proces spalania mieszanki w cylindrze, ruch piły łańcuchowej po prowadnicy, wirujące niewyważone części, tarcie w łożyskach, drgania obudowy i wydech spalin. Przyczyną hałasu są przede wszystkim procesy aerodynamiczne zachodzące w silniku spalinowym: ssanie, sprężanie, spalanie, wydech spalin, ale także procesy mechaniczne powstające w wyniku pracy różnych zespołów silnika, np. układu tłokowo-korbowego.

Inną przyczyną hałasu w pilarkach są zjawiska dynamiczne w węzłach łożyskowych (tarcie w łożyskach), w szczególności pochodzące od łożysk, na których wały są osadzone. Hałaśliwość łożysk zależy w dużej mierze od ich parametrów konstrukcyjnych, tj. wymiarów, klasy dokładności wykonania, liczby elementów tocznych, prędkości obrotowej, ale również od parametrów wykonawczych, montażowych i eksploatacyjnych.

Podobnie, jak w przypadku drgań, również ruch piły łańcuchowej po prowadnicy generuje hałas. Najczęstszą tego przyczyną jest uderzanie elementów ruchomych piły o prowadnice. Poziom hałasu zależy w tym wypadku od napięcia piły i prędkości obrotowej silnika.

Dla przykładu z badań wynika, że natężenie dźwięku generowane przez napiętą piłę łańcuchową przy prędkości obrotowej równej 6000 obr./min jest porównywalne do poziomu natężenia dźwięku emitowanego przez silnik pilarki.

Podobnie stwierdzono zmienność emisji natężenia hałasu w zależności od prędkości obrotowej silnika pilarki. Przy prędkości obrotowej 6000 obr./min hałas utrzymywał się na poziomie 98 dB(A), natomiast przy 12 000 obr./min – na poziomie 110 dB(A)).

Równie istotnym źródłem hałasu jest wydech spalin. Wrażenie dźwiękowe spowodowane cyklem pracy silnika pojawia się przy wypływie gazów spalinowych, mających dużą energię wewnętrzną, przez kanał wylotowy silnika, stąd konieczność stosowania w pilarkach tłumików. Odrębnymi źródłami hałasu w pilarce mogą być również: wirujące niewyważone jej części oraz drgania obudowy i pokrywy.

Oprócz hałasu generowanego przez samą pilarkę, pojawia się również tzw. hałas technologiczny wynikający ze specyfiki realizowanego procesu skrawania drewna. 

(...)

To jedynie fragment tekstu. Chcesz czytać całe teksty?  Zamów prenumeratę "Nowej Gazety Leśnej"!

WIĘCEJ