Krytyka zmian w ustawie o lasach

Zgodnie z informacjami podanymi na stronie PIGPD, projekt ustawy z dnia 22 maja 2025 Zmiany w Ustawie o lasach i Ustawie – Prawie ochrony środowiska budzi obawy firm i organizacji działających w sektorze drzewnym. 

Polska Izba Gospodarcza Przemysłu Drzewnego ostrzega o potencjalnych negatywnych skutkach do których zalicza: zwiększenie kosztów drewna dla polskich firm, pomijanie roli drewna jako ekologicznego i odnawialnego surowca, dublowanie istniejących mechanizmów finansowania ochrony środowiska, zwiększenie obciążenia administracyjnego bez gwarancji efektywności.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska deklaruje chęć wsparcia działań mających na celu ochronę klimatu i przyrody, jednakże planowane zmiany mogą przynieść odwrotne skutki – ostrzega PIGPD w komunikacie na stronie internetowej.

„W naszej ocenie środowisko naturalne to dobro wspólne i jego ochrona powinna być realizowana w ramach ogólnych środków budżetowych, a nie poprzez selektywne obciążanie jednego sektora gospodarki. Jeśli ustawa wejdzie w życie w proponowanym kształcie, może doprowadzić do spadku konkurencyjności krajowego przemysłu drzewnego i poważnych strat dla całej gospodarki” – piszą przedstawiciele PIGPD.

Jednym z kluczowych zapisów nowelizacji jest obowiązek kwartalnych wpłat do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w wysokości 2 proc. przychodów ze sprzedaży drewna przez Lasy Państwowe. Jak podaje PIGPD, to nic innego jak ukryta forma opodatkowania pozyskanego drewna, który ostatecznie odbije się na przedsiębiorstwach drzewnych. W praktyce oznacza to wzrost kosztów surowca dla tysięcy firm, zwłaszcza małych i średnich, które stanowią trzon krajowego przemysłu drzewnego.

„W sytuacji, gdy sektor już dziś boryka się z ograniczoną podażą drewna oraz rosnącymi kosztami energii i pracy, dodatkowe obciążenia mogą być ciosem, który doprowadzi do spadku rentowności i ograniczenia działalności wielu zakładów” – można przeczytać na stronie PIGPD.

Kolejną niepokojącą kwestią jest założenie przekazania środków finansowych wyłącznie na określone cele środowiskowe – m.in. wsparcie parków narodowych, edukację ekologiczną czy monitoring przyrodniczy. „Choć działania te mają znaczenie, to całkowicie pominięto wsparcie drewna jako materiału ekologicznego i strategicznego w transformacji klimatycznej” – piszą przedstawiciele PIGPD.

Jak informują, takie postanowienia nie są zgodne z unijnymi i krajowymi dokumentami strategicznymi, które promują wykorzystanie drewna w budownictwie i gospodarce o obiegu zamkniętym.

Zdaniem PIGPD istnieje duże ryzyko ryzyko nieefektywności wydatkowania środków oraz dublowania źródeł finansowania. Projekt zakłada tworzenie nowych struktur administracyjnych, których koszty mają być pokrywane ze środków Lasów Państwowych, co sprawi, że część funduszy zamiast na ochronę środowiska i przyrody będą utrzymywać obsługę biurokratyczną. Tymczasem cele, które ma realizować nowy mechanizm, są już dziś wspierane przez budżet państwa oraz fundusze NFOŚiGW.

Polska Izba Gospodarcza Przemysłu Drzewnego wraz z innymi organizacjami branży drzewnej z Europy Środkowo-Wschodniej przyjęła 23 maja 2025 roku w Pradze tak zwaną Deklarację praską, w której organizacje wyraziły wolę dalszej współpracy na rzecz budowy silnego, innowacyjnego i zrównoważonego sektora drzewnego w Europie. Podkreślono znaczenie aktywnej gospodarki leśnej oraz wykorzystania drewna jako odnawialnego surowca strategicznego dla realizacji celów klimatycznych i wsparcia rozwoju obszarów wiejskich.

W trakcie spotkania szczególną uwagę poświęcono wspólnemu stanowisku wobec unijnego rozporządzenia w sprawie wylesiania (EUDR), które – jak zgodnie oceniono – nakłada nieproporcjonalne obowiązki na europejski sektor działający zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Uczestnicy podkreślili konieczność rewizji tego rozporządzenia, wskazując na ryzyko utraty miejsc pracy i ograniczenia dostępności surowca dla przemysłu.